Các biến chứng tăng huyết áp
Bác sĩ Phan Thị Mỹ Nhung, Khoa Dinh dưỡng – Bệnh không lây, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, tỷ lệ mắc các bệnh không lây nhiễm phổ biến cũng đã tăng nhanh qua các năm và số người mắc bệnh trong cộng đồng hiện tại rất lớn.
Kết quả sơ bộ Điều tra STEPS năm 2021 – Bộ Y tế cho thấy tỷ lệ hiện mắc tăng huyết áp ở người trưởng thành năm 2021 là 26,2%, tương đương với khoảng 17 triệu người; tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường/tăng đường huyết ở người trưởng thành là 7,6%, tương đương với 4,6 triệu người.
Người từ 50 tuổi trở lên nên đo tầm soát huyết áp mỗi 6 tháng – 1 năm/lần
“Bệnh tăng huyết áp nếu để lâu không điều trị hoặc điều trị không kiểm soát được sẽ dẫn tới các biến chứng như đột quỵ, tổn thương thận, suy tim, biến chứng ở mắt, phình và bóc tách động mạch chủ, bệnh động mạch ngoại biên, rối loạn trí nhớ và sa sút trí tuệ, rối loạn cương dương…”, bác sĩ Nhung cho biết.
Người bệnh tăng huyết áp dễ bỏ thuốc hoặc không tái khám vì không có triệu chứng. Người bệnh thường bỏ qua, không điều trị cho đến khi có biến chứng, di chứng hoặc tử vong. Các nghiên cứu cho thấy khi kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu thì giảm được 30% nguy cơ đột quỵ, 25% nhồi máu cơ tim và 23% bệnh thận mạn.
Tiến sĩ – bác sĩ Trần Hòa, Phó trưởng khoa Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, có khoảng 50% người bệnh không biết mình bị tăng huyết áp. Bởi nhiều người còn chủ quan, chưa chú trọng việc đo tầm soát huyết áp. Ngoài ra, nhiều người được chẩn đoán mắc tăng huyết áp nhưng chưa tuân thủ điều trị cũng chiếm đến 50%.
“Đặc biệt trong quá trình điều trị bằng thuốc, người bệnh thường quên uống thuốc, chưa phối hợp thuốc để kiểm soát các yếu tố nguy cơ hoặc uống thuốc không đủ liều theo chỉ định của bác sĩ”, bác sĩ Hòa cho hay.
Duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh như tập thể dục đều đặn, kiểm soát cân nặng, ăn uống hợp lý… giúp phòng ngừa các biến chứng tăng huyết áp
Ngăn ngừa và phát hiện sớm biến chứng của tăng huyết áp
Để ngăn ngừa và phát hiện sớm biến chứng của tăng huyết áp, bác sĩ Nhung khuyến cáo người dân từ 50 tuổi trở lên nên đo tầm soát huyết áp mỗi 6 tháng – 1 năm/lần.
Nếu đã được chẩn đoán tăng huyết áp, người bệnh cần uống thuốc đều đặn, theo dõi mức huyết áp khi điều trị. Mức huyết áp mục tiêu thông thường là ≤ 130/80 mmHg, trừ một số trường hợp đặc biệt có mức mục tiêu khác sẽ được bác sĩ thông báo.
Duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh như tập thể dục đều đặn, không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, kiểm soát cân nặng, ăn uống hợp lý, giảm căng thẳng, áp lực trong cuộc sống.
Phòng ngừa nguy cơ đột quỵ
Bác sĩ Nhung cho biết đột quỵ là một trong những biến chứng của tăng huyết áp nếu để lâu không điều trị hoặc có điều trị nhưng không kiểm soát được huyết áp. Để ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ (hay còn gọi tai biến mạch máu não), cần có lối sống và thói quen ăn uống khoa học:
– Tập thể dục thường xuyên, tối thiểu 30 phút/lần tập và duy trì 3-4 lần/tuần để tăng cường sức khỏe.
– Có chế độ ăn uống hợp lý, không dùng nhiều đồ chiên xào, thức ăn nhanh, đồ dầu mỡ nhiều cholesterol và chất béo, thức uống có cồn, nước có ga, rượu bia… Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thịt trắng, hải sản, trứng, ngũ cốc và các loại đậu…
– Không thức khuya, ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc và chú ý đến chất lượng giấc ngủ.
– Không sử dụng các chất kích thích.
– Hạn chế tắm đêm.
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ, tầm soát đột quỵ, đặc biệt là lượng cholesterol và huyết áp, tim mạch, đái tháo đường…
– Lắng nghe cơ thể và tìm đến bác sĩ chuyên môn, các cơ sở y tế uy tín khi cần được thăm khám và tư vấn.
– Khi xây dựng chế độ dinh dưỡng để phòng ngừa đột quỵ và chế độ dinh dưỡng phục hồi sau đột quỵ, cần lưu ý cố gắng ăn nhiều rau củ, các loại trái cây. Kiểm soát khẩu phần ăn, không ăn quá no dẫn đến lượng calo nạp vào tăng, hàm lượng chất béo hấp thụ cao, tăng nguy cơ béo phì. Hạn chế ăn chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Ưu tiên các nguồn protein ít chất béo. Cố gắng giảm hàm lượng natri trong mỗi khẩu phần ăn.
