Những ngày qua, cả nước ghi nhận nhiều bệnh truyền nhiễm có dấu hiệu gia tăng như sởi, rubella, thủy đậu, viêm màng não mô cầu… Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) cho biết ngày 4.4.2024 vừa cấp cứu một trường hợp bé gái 5 tuổi (P.Long Hoa, thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh) bị viêm màng não nặng, phải thở máy do mắc não mô cầu.
Trước đó, ngày 29.3, khi đi học về, bé có triệu chứng sốt cao sau đó nổi ban ửng đỏ toàn thân, uống thuốc không hạ sốt. Lúc nhập viện, bé sốt cao, nổi ban xung huyết vùng cánh tay hai bên, lưng, bụng, xuất huyết dưới da kèm viêm họng.
Bé được chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng Thành phố để điều trị tiếp. Ngày 2.4, bệnh nhi được lấy mẫu dịch não tủy xét nghiệm PCR, kết quả nhiễm vi khuẩn não mô cầu Neisseria Meningitidis. CDC Tây Ninh đã tiến hành giám sát trường mầm non nơi bé theo học để điều tra, xử lý, tránh dịch não mô cầu lây lan.
Các chấm xuất huyết trên da bé gái được chẩn đoán viêm màng não mô cầu
Ảnh: Sở Y tế Tây Ninh
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Bệnh truyền nhiễm TP.HCM cho biết não mô cầu còn được gọi là “bệnh tử 24 giờ” bởi bệnh nhân có thể tử vong trước cả 24 giờ kể từ khi có triệu chứng đầu tiên. Bệnh khởi phát rất đột ngột với các triệu chứng sốt như cảm cúm thông thường và sau đó xuất hiện các chấm xuất huyết gọi là “tử ban” nhanh chóng lan ra trên da, lúc này tính mạng người bệnh chỉ còn tính bằng giờ.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thống kê mỗi năm thế giới có khoảng 1,2 triệu ca mắc viêm màng não do não mô cầu và 135.000 ca tử vong. Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến hơn 50% và 15% vẫn tử vong dù được chữa trị tích cực. Có đến 20% người sống sót sau viêm màng não do não mô cầu phải chịu nhiều di chứng về thể chất và tinh thần như hoại tử da gây sẹo, cắt cụt chi, điếc, mù lòa, chậm phát triển trí tuệ…
Tại Việt Nam, viêm màng não mô cầu là một trong 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tử vong cao nhất. Hàng năm nước ta vẫn ghi nhận hàng chục ca mắc não mô cầu.
“Việc bỏ ra chi phí cho việc tiêm vắc xin hiện nay không đáng kể so với chi phí điều trị và phát sinh do chăm sóc người tàn tật sau mắc não mô cầu. Hiện 5 nhóm huyết thanh gây bệnh viêm màng não mô cầu phổ biến ở Việt Nam gồm A, B, C, Y, W-135 đã có vắc xin phòng ngừa, trong đó vắc xin não mô cầu B thế hệ mới được sản xuất theo công nghệ tiên tiến tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi, giúp phòng ngừa sớm và hiệu quả trên nhóm B cao hơn”, bác sĩ Khanh cho hay.
Để phòng bệnh do não mô cầu, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC khuyến cáo cần thường xuyên rửa tay, súc miệng, họng, vệ sinh nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ và tiêm vắc xin đầy đủ. Bác sĩ Chính cho biết hiện Hệ thống tiêm chủng VNVC có đầy đủ cả 3 loại vắc xin phòng viêm màng não mô cầu gồm vắc xin phòng não mô cầu nhóm B thế hệ mới (Bexsero – Ý), vắc xin phòng não mô cầu nhóm BC (Mengoc BC – Cuba) và vắc xin phòng não mô cầu nhóm ACYW-135 (Menactra – Mỹ), đáp ứng nhu cầu phòng bệnh sớm và hiệu quả cao hơn cho người dân từ 2 tháng tuổi đến 55 tuổi.
Trẻ tiêm chủng vắc xin não mô cầu tại VNVC
Trong đó, Bexsero là vắc xin phòng não mô cầu nhóm B thế hệ mới do hãng vắc xin và dược phẩm hàng đầu thế giới GSK (Bỉ) sản xuất tại Ý, VNVC lần đầu tiên ra mắt, triển khai tiêm tại Việt Nam với số lượng lớn vừa qua. Vắc xin được tiêm cho trẻ từ 2 tháng đến người lớn 50 tuổi, phục vụ nhu cầu phòng bệnh sớm của người dân.
Vắc xin chứa bốn thành phần kháng nguyên (4CMENB) của nhóm B, cung cấp khả năng tiêu diệt hiệp đồng cao và bao phủ nhiều chủng vi khuẩn não mô cầu nhóm B hơn, có hiệu quả 95% phòng các bệnh lý não mô cầu xâm lấn nhóm B gây ra như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết…
Vắc xin Mengoc BC (CuBa) có lịch tiêm cho trẻ từ 6 tháng đến người lớn 45 tuổi do hãng Finlay Institute tại CuBa sản xuất theo công nghệ túi màng ngoài Polysaccharide (OMV), chứa 1 thành phần kháng nguyên nhóm B nên hiệu quả bảo vệ trên nhóm B hẹp hơn.
Vắc xin Menactra do hãng dược phẩm hàng đầu thế giới Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất tại Mỹ theo công nghệ polysaccharide cộng hợp phòng 4 nhóm huyết thanh A, C, Y, W-135, có lịch tiêm cho trẻ từ 9 tháng đến người lớn 55 tuổi.
Hiện, cả 3 loại vắc xin này đều được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó, các vắc xin thế hệ mới như Bexsero hay Menactra được ưu tiên sử dụng để phòng ngừa nhiều hơn các chủng vi khuẩn gây bệnh.
Bác sĩ Chính lưu ý, các vắc xin não mô cầu không có miễn dịch phòng ngừa chéo nên trẻ em và người lớn cần tiêm sớm và đầy đủ các vắc xin phòng 5 nhóm huyết thanh gây bệnh kể trên mà không nên trì hoãn hoặc chỉ tiêm 1 loại này mà bỏ qua 1 loại khác.
Hiện VNVC đang có các dịch vụ tiêm lẻ, tiêm trọn gói vắc xin não mô cầu, đăng ký tiêm vắc xin Mengoc BC của Cuba với chi phí ưu đãi, hỗ trợ tiêm vắc xin trước trả sau không lãi suất hoặc chia nhỏ thanh toán trong nhiều lần, ưu đãi giá lên đến 2 triệu đồng khi tiêm đầy đủ phác đồ với gói vắc xin phù hợp, không tăng giá khi khan hiếm giúp người dân phòng ngừa đầy đủ trước “bệnh tử 24 giờ”.
