CÓ THỂ GÂY MÙ VĨNH VIỄN
Theo bác sĩ – TS Nguyễn Hoàng Cương (Bệnh viện Mắt T.Ư, Hà Nội), glaucoma là nhóm bệnh có những đặc điểm chung là nhãn áp tăng quá mức chịu đựng của mắt, lõm, teo đĩa thị thần kinh và tổn hại thị trường đặc hiệu. Đây là căn bệnh nguy hiểm, gây mất thị lực, có thể gây mù vĩnh viễn.
Khi có những triệu chứng bất thường, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được khám mắt và xử trí kịp thời
Nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng nên rất khó phòng ngừa. Tuy nhiên, có thể phòng tránh được mù lòa do glaucoma bằng cách phát hiện sớm, điều trị kịp thời bằng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật và phải được theo dõi thường xuyên, tái khám định kỳ.
Một vấn đề đáng báo động là người dân lạm dụng và tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt, không có chỉ định của bác sĩ khiến mắt có thể bị glaucoma do tra corticoid kéo dài. Trên thị trường có bán các loại thuốc nhỏ mắt có chứa steroids để điều trị chứng ngứa, khô mắt, viêm kết mạc. Nếu dùng những thuốc này trong thời gian dài có thể dẫn đến glaucoma.
Theo thống kê của Bệnh viện Mắt T.Ư năm 2009, bệnh nhân (BN) bị glaucoma góc mở, có tiền sử tra mắt bằng thuốc có chứa corticoid kéo dài chiếm 31,7 – 33,1%; trong đó số người thuộc lứa tuổi lao động (25 – 59 tuổi) chiếm 63,1%. Nhiều BN mắc glaucoma nhập viện khi bệnh đã trầm trọng, thị lực rất thấp, thị trường thu hẹp, nguy cơ mù lòa cao. Cũng có nhiều BN đến điều trị nhưng không tuân thủ hướng dẫn và phác đồ điều trị của bác sĩ nên hiệu quả điều trị không cao.
NHẬN BIẾT TRIỆU CHỨNG
TS Nguyễn Hoàng Cương lưu ý: Do bệnh glaucoma còn có yếu tố di truyền nên người bệnh và những người ruột thịt của BN cần có kiến thức để phát hiện sớm, đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt để có phương pháp điều trị kịp thời. Vì vậy, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức phòng tránh glaucoma và hướng điều trị khi mắc bệnh là một trong những vấn đề cần được quan tâm hàng đầu.
Những đối tượng sau đây có nguy cơ cao mắc bệnh glaucoma là những người trên 40 tuổi. Tuổi càng cao, khả năng bị glaucoma càng lớn; những người ruột thịt của BN glaucoma; BN có tiền sử dùng corticoid kéo dài (tra mắt hoặc toàn thân); những BN có bệnh toàn thân như: đái tháo đường, cao huyết áp; những người có nhãn cầu nhỏ như bị viễn thị nặng, giác mạc nhỏ, tiền phòng nông; hoặc những người dễ xúc cảm, hay lo âu… là cơ địa thuận lợi để xuất hiện cơn glaucoma; nhãn áp cao trên 25 mmHg.
Với bệnh glaucoma góc đóng cấp, thường khởi phát đột ngột buổi chiều tối, hoặc khi BN đang cúi xuống đọc sách, hoặc sau những sang chấn tinh thần mạnh với biểu hiện mắt đột ngột đau nhức dữ dội từng cơn, lan lên nửa đầu cùng bên, BN nhìn đèn thấy có quầng xanh đỏ như cầu vồng, thường buồn nôn hoặc nôn, đau bụng, vã mồ hôi, mắt đỏ lên và nhìn mờ ở nhiều mức độ, có thể chỉ mờ như nhìn qua màn sương nhưng cũng có thể giảm thị lực trầm trọng, sờ tay vào mắt thấy nhãn cầu căng cứng như hòn bi.
Đôi khi BN thấy sợ ánh sáng, chảy nước mắt nhưng không tiết rỉ mắt, mi mắt sưng nề, mắt đỏ theo kiểu cương tụ rìa, giác mạc phù nề mờ đục.
Khi có những triệu chứng như trên, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được khám mắt, đo nhãn áp và xử trí kịp thời.
ĐIỀU TRỊ BỆNH GLAUCOMA
Theo TS Cương, glaucoma là một cấp cứu nhãn khoa. Khi phát hiện mắc bệnh, BN cần được điều trị ngay bằng thuốc tra mắt và uống thuốc hạ nhãn áp, các thuốc này phải được sử dụng theo chỉ định, theo dõi chặt chẽ của bác sĩ nhãn khoa. Mục đích điều trị glaucoma là nhằm ngăn chặn bệnh không tiếp tục gây tổn thương đầu dây thần kinh thị giác.
BN khi đã mắc bệnh glaucoma nhất thiết phải đi khám định kỳ, được các bác sĩ nhãn khoa tư vấn, theo dõi thường xuyên theo một quy trình chặt chẽ, nhằm kiểm soát được diễn biến bệnh, hạn chế tối đa tổn hại về thực thể và chức năng thị giác.
Glaucoma đứng thứ hai (sau bệnh đục thủy tinh thể) trong các nguyên nhân gây mù lòa có thể phòng tránh được. Theo các nghiên cứu quốc tế, năm 2013 số người mù do glaucoma (trong độ tuổi từ 40 – 80) là 64,3 triệu người; đến năm 2020 đã tăng lên 76 triệu người và dự đoán 111,8 triệu người vào năm 2040.
Theo nghiên cứu của Bệnh viện Mắt T.Ư năm 2011 đối với nhóm người trên 35 tuổi tại 2 tỉnh Nam Định và Thái Bình, 94% người dân tham gia khám sàng lọc còn ít thông tin hoặc không biết gì về bệnh glaucoma. Tỷ lệ glaucoma trong một số cộng đồng dân cư nghiên cứu chiếm tới 2,2% (ở Nam Định) và 2,4% (tại Thái Bình).
