Nốt loét đặc trưng
Các bác sĩ (BS) Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới T.Ư (Hà Nội) vừa tiếp nhận ca bệnh nguy kịch do sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng với triệu chứng ban đầu chỉ là sốt, mệt thông thường.
Nốt phỏng đặc trưng ở vùng nách của bệnh nhân sốt mò dễ bị bỏ qua
Bệnh nhân (BN) là nữ, 69 tuổi, ở H.Phú Xuyên, Hà Nội. Tại nhà, sau 1 tuần bị sốt, tự điều trị không đỡ, mệt nhiều và xuất hiện khó thở mức độ tăng dần, BN đến phòng khám tư, chụp cắt lớp ngực có hình ảnh viêm phổi, tràn dịch màng phổi 2 bên và được chuyển đến BV Đại học Y Hà Nội. Lúc này, BN được phát hiện vùng nách trái có vết loét hoại tử khô, kích thước 1 x 2 cm, được chẩn đoán nghi ngờ sốt mò.
Sau 2 ngày điều trị, BN cải thiện chậm, hô hấp tiếp tục xấu đi nên được chuyển đến BV Bệnh nhiệt đới T.Ư trong tình trạng: sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, được đặt ống nội khí quản, thở máy.
Theo BV Bệnh nhiệt đới T.Ư, BN có tiền sử tăng huyết áp. Quá trình điều trị, tình trạng BN rất nặng do sốc nhiễm khuẩn, viêm phổi, tràn dịch màng phổi do rickettsia; suy thận cấp, suy tim, rung nhĩ. BN phải duy trì các thuốc vận mạch (thuốc nâng huyết áp), các thuốc kháng sinh và điều trị lọc máu liên tục. Sau 5 ngày điều trị, tình trạng bệnh được cải thiện rõ, các cơ quan dần hồi phục.
Theo Th.S-BS Đồng Phú Khiêm, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực, BV Bệnh nhiệt đới T.Ư, gần đây BV thường xuyên tiếp nhận và điều trị các ca sốt mò (do nhiễm vi khuẩn rickettsia lây truyền từ mò), thường là ở giai đoạn nặng, suy đa tạng, điều trị hồi sức rất khó khăn và tốn kém.
Cẩn trọng khi dã ngoại, thư giãn trên bãi cỏ
Về căn bệnh sốt mò hiện nhiều người còn chủ quan và khó nhận biết, BS Đồng Phú Khiêm giải thích: Sốt mò là bệnh truyền sang người qua côn trùng trung gian ấu trùng mò. Người bị nhiễm bệnh khi bị ấu trùng mò đốt. Mò và ấu trùng ưa sống ở nơi đất xốp, ẩm mát trong các khe hang, ven bờ sông suối, hoặc nơi râm mát có bụi rậm.
Người có thể bị mò đốt, truyền vi khuẩn gây bệnh trong các tình huống như: phát rẫy làm nương, đi dã ngoại, ngồi, nằm nghỉ trên bãi cỏ. Cũng có thể do các vật dụng có mò bám vào khi mũ nón buộc võng vào gốc cây.
Lúc đầu, tại nơi ấu trùng mò đốt có một nốt phỏng nước bằng hạt đỗ, không đau, BN thường không chú ý. Sau thời gian ủ bệnh từ 8 – 12 ngày, bệnh khởi phát với những triệu chứng: sốt cao liên tục, đau nhức đầu, đau mỏi cơ. Lúc này, trên da có thể có nốt loét đặc trưng (điển hình của sốt mò). Nốt thường ở vùng da mềm, ẩm, như: bộ phận sinh dục, hậu môn, bẹn, nách, cổ…, đôi khi ở vị trí bất ngờ như: trong vành tai rốn, mi mắt (dễ nhầm với lẹo mắt). Nốt loét thường không đau, không ngứa, hình tròn hoặc bầu dục đường kính 1 mm – 2 cm.
Nốt phỏng ban đầu dần thành dịch màu đục trên nền sẩn đỏ. Sau 4 – 5 ngày, nốt phỏng vỡ ra thành một nốt có vảy nâu nhạt hoặc sẫm, tùy vào vùng da mềm hay cứng và độ non hay già của nốt loét. Sau đó, vảy bong để lộ nốt loét có đáy nông, màu hồng nhạt, không mủ, không tiết dịch. Nốt loét này gặp ở 65 – 80% các trường hợp bị sốt mò.
BS Khiêm cũng lưu ý, một số BN có thể có nổi hạch gần vết loét, phát ban trên da. Trong trường hợp bệnh sốt mò được chẩn đoán điều trị sớm (5 ngày đầu), kết quả điều trị sẽ rất thuận lợi.
Nếu điều trị muộn, hoặc điều trị không phù hợp, sốt mò có thể có biến chứng nặng như viêm cơ tim, sốc nhiễm khuẩn, viêm phổi, suy hô hấp, viêm não – màng não…
