Theo Bộ Y tế, trong 5 tháng đầu năm nay, tỷ lệ tiêm chủng hầu hết các vắc xin trong tiêm chủng mở rộng chưa đạt tiến độ. Chỉ có vắc xin phòng lao, vắc xin sởi và vắc xin DPT có thành phần bạch hầu (tiêm cho trẻ lớn lúc 18 – 24 tháng tuổi) đạt tiến độ theo kế hoạch, với tỷ lệ 40% trong độ tuổi.
Trong khi đó, tỷ lệ tiêm vắc xin “5 trong 1” có thành phần bạch hầu và ho gà (DPT- DPT-VGB-Hib 3) cho trẻ 2, 3 và 4 tháng tuổi chỉ đạt 36,8%, trong số ước khoảng 1 – 1,2 triệu trẻ cần tiêm đủ 3 mũi/năm.
Theo kế hoạch tiêm chủng mở rộng 2025 của Bộ Y tế, với các công việc cần triển khai như: mua sắm vắc xin cho tiêm chủng thường xuyên; tiêm chủng bổ sung, tiêm bù, tiêm vét và triển khai vắc xin mới trong tiêm chủng mở rộng năm 2025, bao gồm 11 loại vắc xin: viêm gan B sơ sinh, lao, bại liệt uống, sởi, sởi – rubella, viêm não Nhật Bản; bạch hầu – ho gà – uốn ván (DPT lúc 4 tuổi); uốn ván – bạch hầu (Td) giảm liều cho trẻ 7 tuổi; uốn ván, rota và DPT-VGB-Hib. Riêng vắc xin bại liệt tiêm tiếp nhận viện trợ từ GAVI.
Các tỉnh, thành sẽ tổ chức tiêm vắc xin viêm gan B sơ sinh tại các bệnh viện, trạm y tế; tổ chức tiêm chủng cho trẻ có bệnh nền, trẻ cần khám sàng lọc tại bệnh viện; tổ chức tiêm chủng thường xuyên ít nhất 2 lần/tháng, thực hiện tiêm vét ngay trong tháng; triển khai tiêm vét, tiêm bù mũi các vắc xin trong tiêm chủng mở rộng cho đối tượng chưa tiêm chủng hoặc chưa tiêm chủng đủ mũi.
Đồng thời, duy trì giám sát các bệnh có vắc xin trong tiêm chủng mở rộng; điều tra ca bệnh, lấy mẫu bệnh phẩm theo quy định đối với trường hợp liệt mềm cấp, nghi sởi, rubella, chết sơ sinh, nghi uốn ván sơ sinh tại các cơ sở y tế và cộng đồng đạt chỉ tiêu đề ra; lồng ghép giám sát phát hiện các bệnh trong tiêm chủng mở rộng.
Lưu ý về các mũi vắc xin bạch hầu
Theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia, trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm 3 mũi vắc xin phối hợp có thành phần phòng bệnh bạch hầu vào lúc 2, 3, 4 tháng tuổi. Đây là liều cơ bản để phòng bệnh bạch hầu cho trẻ em. Tuy nhiên, nồng độ kháng thể sau tiêm liều cơ bản sẽ giảm dần theo thời gian, nên cần tiêm chủng các mũi nhắc lại để củng cố miễn dịch bảo vệ lâu dài đối với bệnh bạch hầu.
Từ năm 2011, Chương trình Tiêm chủng mở rộng đã triển khai lịch tiêm nhắc vắc xin phối hợp bạch hầu – ho gà – uốn ván (DPT) mũi 4 cho trẻ từ 18 – 24 tháng tuổi. Nhờ đạt được tỷ lệ tiêm chủng vắc xin phòng bệnh bạch hầu cao trên 90% trong nhiều năm qua đã góp phần giảm đáng kể số ca mắc bạch hầu.
Trong các năm 2013 – 2020 ghi nhận một số ổ dịch bạch hầu xảy ra rải rác ở một số địa phương. Bệnh nhân chủ yếu gặp ở nhóm trẻ lớn và người lớn chưa được tiêm chủng, chưa tiêm đủ mũi vắc xin hoặc không rõ tiền sử tiêm chủng. Điều này cho thấy sự cần thiết triển khai tiêm nhắc lại thêm 1 mũi vắc xin phòng bệnh bạch hầu cho trẻ lớn khi bước vào độ tuổi đi học.
Để chủ động phòng, chống bệnh bạch hầu, từ năm 2019, Bộ Y tế đã cho phép triển khai hàng năm vắc xin uốn ván – bạch hầu giảm liều (Td) cho trẻ 7 tuổi tại các tỉnh, thành nguy cơ cao về dịch, là các tỉnh có ca mắc bạch hầu và tỷ lệ tiêm chủng vắc xin thấp. Diện triển khai tiêm vắc xin Td từ 30 tỉnh, thành năm 2019 được mở rộng đến 37 tỉnh, thành trong năm nay.
5 năm qua đã có gần 3,8 triệu liều vắc xin Td được sử dụng để tiêm chủng cho trẻ em trong độ tuổi 7 – 8 tuổi.