Tại BV, BN cho biết khoảng 10 năm nay thường xuyên sử dụng phèn chua rang lên, tán bột và bôi vào vùng nách ngày 2 lần để chữa hôi nách.
Với tiền sử sử dụng phèn chua nhiều năm ở vùng nách, BN được chỉ định xét nghiệm kiểm tra. Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ nhôm trong máu và nước tiểu cao hơn mức cho phép: chỉ số nhôm trong máu là 12,5 mcg/lít và nước tiểu 47,37 mcg/24 giờ. Trong khi đó, theo tiêu chuẩn, nồng độ nhôm trong máu không được quá 12 mcg/lít và nước tiểu phải dưới 12 mcg/24 giờ. Chức năng thận của BN vẫn bình thường, do đó bác sĩ xác định nồng độ nhôm trong cơ thể tăng không phải do suy thận. Sau thời gian điều trị gần 1 tháng, BN đã ổn định, được ra viện với tư vấn tái khám và dùng thuốc theo đơn.
TS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc BV Bạch Mai, đánh giá: “Đây là lần đầu tiên trung tâm tiếp nhận ca nhiễm độc nhôm từ bên ngoài xâm nhập qua da, từ sản phẩm rất phổ biến trong đời sống”.
Theo TS Nguyễn Trung Nguyên, phèn chua là muối sunfat kali nhôm. Trên thực tế, hợp chất nhôm vẫn được sử dụng để bào chế và chữa bệnh như các thuốc bao bọc niêm mạc dạ dày tá tràng để điều trị các bệnh lý dạ dày, chữa mùi hôi cơ thể. Nhôm và các hợp chất của nhôm cũng thường được dùng trong chất phụ gia thực phẩm, dược phẩm, sản phẩm tiêu dùng (như đồ dùng nhà bếp) và trong xử lý nước uống (các chất lắng lọc nước…). Tuy nhiên, theo các nghiên cứu cho đến nay, lượng nhôm vào cơ thể từ những nguồn này là không đáng kể, nếu những vật dụng, phụ gia, dược phẩm được sản xuất đúng theo tiêu chuẩn và sử dụng đúng chỉ định, liều lượng.
Nhiễm độc nhôm thường xảy ra trong môi trường lao động nghề nghiệp, các ngành công nghiệp. Nhôm vào cơ thể sẽ tích lũy và gắn chặt ở xương, nên việc đào thải, khai trừ nhôm ra khỏi cơ thể rất khó khăn và mất nhiều thời gian. Nhiễm độc nhôm gây bệnh thiếu máu nhược sắc hồng cầu giống như bệnh thiếu sắt nhưng chữa không tác dụng, gây chứng nhuyễn xương (osteomalacia), bệnh lý não (biểu hiện rối loạn về phát âm, nói khó, nói lắp, câm, bất thường điện não, giật cơ, co giật, sa sút trí tuệ…).
TS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo: Với phèn chua, người dân không bôi kéo dài trên da. Nên dùng các sản phẩm chăm sóc da có nguồn gốc rõ ràng. Người bị bệnh dạ dày tá tràng thì nên đi khám bệnh và được bác sĩ kê đơn an toàn, không tự dùng các thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày kéo dài, đặc biệt khi có suy thận.